Voordelen en nadelen van hormonale substitutie
voordelen van homonale substitutie
Geen atrofie van eindorganen
- geen droge schede : enkel bij ernstig tekort ; om dit te voorkomen is een kleine dosis voldoende
- geen borstatrofie. Zonder oestrogenen neemt de densiteit van borsten af maar dan is de concentratie reeds heel laag . Het is daarom beter voor een mammografie de inname een korte tijd te onderbreken bij vrouwen met dense borsten
- minder droge ogen
Koninckx climen review 1997
Positieve herseneffecten
- Meer energie, meer levenskwaliteit of Mental tonic effect hiervoor is een voldoende dosis dwz een substitutietherapie nodig.
- Geen warmte-opwellingen en nachtelijk zweten
- het duurt 3-4 maanden voor een volledig ( omdat structurele veranderingen in de hersenen nodig zijn)
- belangrijk is de individualisering. Klachten verdwijnen volledig bij voldoende dosis, maar sommige vrouwen hebben minder, sommige meer nodig
- Een misverstand is dat deze klachten spontaan verdwijnen want meer dan de helft van de vrouwen heeft na 10 jaar nog veel last.
- Dit zijn ongemakken maar geen klinisch probleem
- Beter slapen, minder depressiviteit en een betere sexualisteit. Duidelijk aangetoond. Er is een piekverbuik is van psychofarmaca na de menopauze bij vrouwen die geen hormonen nemen. Sexualiteit is beter volgens alle parameters als aantal betrekkingen, satisfactie en orgasmen.
- Minder Alzheimer .
Bij ratten, muizen en mensapen verbetert het geheugen; oestrogenen hebben een neuroprotectief effect, en het aantal kontakten (synaptic density) tussen cellen en de transmissiesnelheid van de zenuwen neemt toe. Bij de mens neemt de bloedtoevoer naar de hersenen toe en verbetert de cognitieve functie; de gegevens variëren van een duidelijke verbetering tot geen effect ; van een duidelijke vermindering van Alzheimer (alle observationele studies) tot geen effect. Het probleem is dat sommigen uit negatieve studies het besluit trekken dat er geen effect is, daar waar men zou moeten besluiten dat in die studie geen effect kon worden aangetoond (omdat de groep, of het instrument of de dosis misschien verkeerd was.)
Voorkomen is beter dan genezen Recente studies tonen dat het positief herseneffect , dwz de brain plasticity, enkel aanwezig is bij therapie vanaf de menopauze. Dit is dikwijls zo: wat verloren is, is niet altijd herstelbaar; als een plant lange tijd geen water krijgt helpt het geven van wter niet meer. Dit is ook zo voor hart en bloedvaten: oestrogenen helpen dit te voorkomen, maar hebben geen effect eens arteriosclerose aanwezig is.
Minder afbraak van het steunweefsel of collageen
- De huid blijft dikker en er zijn minder rimpels. Men ziet er jonger uit.
- Minder spier en gewrichtspijn.De meest frekwent aangetaste gewrichten zijn op de afbeelding hiernaast te zien.
- Geen Osteoporose. Onze botmassa is maximaal rond 35 jaar en vermindert traag nadien. Na de menopause zullen 30% van de vrouwen versneld botverlies vertonen. Dit heeft als gevolg dat boven de 70 jaar een vrouw op zes een pols gebroken heeft of een heup of een wervelindeuking heeft. Inname van oestrogenen voorkomt volledig dit botverlies, iets dat met geen enkel andere medicatie kan worden bekomen. Men kan de botmassa een beetje verhogen, maar de regel is : wat verloren is komt niet meer terug. Voldoende calcium inname (800 mg /dag) en vitamine D zijn nuttig voor iedereen. Indien dit alleen genomen wordt zonder oestrogenen is het effect beperkt.Voor bestaande osteoporose zijn oestrogenen nuttig om verder verlies te voorkomen alhoewel niet de eerste behandelingskeuze. Vooral trabeculair bot is gevoelig aan osteoporose ( zie foto van wervels)
Eens de continuïteit van een trabekel verloren, is dit moeilijk te herstellen. Opnieuw, voorkomen is beter dan genezen Bot wordt continu omgebouwd : compact bot wordt aan de binnenkant afgevreten en bijgemaakt aan de buitenkant. Daarom worden vingers dikker met de leeftijd.
- Minder bekkenbodemverzakkingen en urine-incontinentie
50% Minder cardiovasculaire accidenten.
Dit effect vermindert zo 5 jaar geen HST genomen werd. Dit kan worden vergeleken met een plant die gedurende langere tijd geen water gekregen heeft.
Dit is de voornaamste reden tot vermindering van de mortaliteit, geschat op 300 vrouwen/100.000/jaar.
De epidemiologische studies hebben als voordeel dat alle vrouwen geincludeerd zijn, de ouderen en de jongere, de dikke en de magere. Het nadeel van observationele studies is dat er een inclusie vertekening is, namelijk dat de vrouwen die hormonen nemen van bij het begin gezonder waren en daarom minder risico lopen.
Daarom werden gerandomiseerde klinische studies opgezet. De HERS studie wilde secundaire preventie aantonen dwz bij vrouwen die reeds een infarct gehad hadden. Het eerste jaar was er een kleine verhoging, nadien een progressieve daling. Besluit : niet erg duidelijk. De WHI trial wilde primaire preventie aantonen. In deze grote studie was er geen preventie . Deze studie echter is niet representatief voor de bevolking gezien slechts 18.000 van de 180.000 gevraagde vrouwen hebben meegedaan, gezien de onderzochte group gemiddeld 68 jaar oud was en geen hormonen genomen had en erg obees was. (voor een gedetailleerde bespreking zie WHI)
Het is duidelijk dat de groep vrouwen die hormonen nemen, magerder zijn en meer aan sport doen en minder infarcten hebben.
50% minder darmkankers
Dit werd bevestigd in alle studies; een gevolg van de veranderingen van de darm microbiota .
50% minder baarmoederlichaamkankers
Dit wordt uitgelegd doordat veel vrouwen na de menopause nog voldoende oestrogeen maken om het slijmvlies te stimuleren maar niet genoeg voor een bloeding.
Nadelen van een substitutie therapie in de menopauze
Wat meer tromboses en galstenen
Alle studies tonen een verdubbeling van de kans op trombose. Men moet dit risico niet overdrijven gezien de absolute kans erg laag blijft. Het risico van 2/10.000 verdubbelt naar 4/10.000 bij gebruik van hormonen na de menopauze , (en naar 6/10.000 bij gebruik van orale contraceptie. Wel is dit een reden tot individualisering en voorzichtigheid bij risicopatiënten
Borstkanker ?
Bij vrouwen die HRT nemen worden meer borstkankers gevonden met een kansverhouding van 1.35 of 1 borstkanker meer / 1000 vrouwen /jaar.
- Versnelde groei Oestrogenen versnellen de groei van borstkankers.
- Hierdoor worden kankers 8 jaar vroeger ontdekt
- Deze kankers zijn echter minder kwaadaardig met een lagere mortaliteit omdat deze kankers meer oestrogeen receptor positief zijn.
- Geen evidentie van inductie.
- Tot op vandaag is er geen evidentie dat oestrogenen het ontstaan van borstkanker verhogen.
- door de versnelde groei worden er meer (1.25) borstkankers gevonden gedurende de eerste 10 jaar.
- de simplistische interpretatie= meer kankers
Contra-indicaties hormonen na menopauze
Absolute contra-indicaties zijn dezelfde als de indicaties zijn om eierstokken weg te nemen bv sommige borstkankers.
Relatieve contra-indicaties die met de arts moeten besproken worden zijn het individueel risico van trombose of van cardiovasculaire accidenten. Ook aandoeningen als endometriose en een fibroom zijn relatieve contra-indicaties : het is duidelijk dat fibromen kunnen groeien onder hormoonbehandeling. Of dit een indicatie is voor een hysterectomie of om HST te stoppen moet individueel worden besproken.
You must be logged in to post a comment.